Christopher Nolan etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Christopher Nolan etiketine sahip kayıtlar gösteriliyor. Tüm kayıtları göster
Bu yazımızla birlikdə dünya kinematoqrafiyasında
öz sözünü
demiş, böyük ehtimalla bir çoxumuzun izlədiyi məşhur filmlərin analizini edəcəyik. Analizlərimiz təkcə filmi diktə etməklə məhdudlanmır. İzləyənlərin bilmədiyi, izləməyənlərdə isə filmə simpatiya yaradacaq analizlərimiz, şübhəsiz digər yazılardan fərqlənəcək.
İlk filmimiz İnception (Başlanğıc) haqqındakı analizimiz ilə tanış olun.
İstedadlı rejissor Kristofer Nolanın ən çox rəğbət görən filmlərindən biri olan Inception (Başlanğıc) filmi son dövrlərdə bilim – qurğu janrının ən yaxşı nümunələrindəndir.Bu janrda ən yaxşılardan olan Nolanın filmi ssenarinin mükəmməlliyi, maraqlı dialoqlar, yüksək keyfiyyətli effektlər, qüsursuz rejissor işçiliyi və əlbəttə ki, möhtəşəm aktyor oyunu ilə kino tarixinin ən yaxşı filmlərindən sayılır.
Təsadüfi deyil ki, premyerasından az bir müddət sonra film IMDb`nin Top 250 siyahısında 3-cü yerə qədər qalxmışdır. Hal hazırda isə bu siyahıda 8,8 xal ilə 13-cü yerdə qərarlaşıb.
Film, bütün bu mükəmməlliyi ilə yanaşı, o qədər mürəkkəbdir ki, nə qədər diqqətlə izləsəniz belə, ilk dəfədən sonra mütləq anlamadığınız məqamlar qalacaq. İnsanı bütünlüklə içinə alan ssenarisi sayəsində filmin axıcılığı insanda heç vaxt bitməsin hissini yaradır. Ssenarisini də özü yazan Nolan, Akademiya mükafatına ən yaxşı orijinal ssenari nominasiyasında namizəd olmuşdur. Hər bir obrazın ayrılıqda mükəmməl işlənib hazırlanması da filmin keyfiyyətini artıran cəhətlərdəndir.
öz sözünü
demiş, böyük ehtimalla bir çoxumuzun izlədiyi məşhur filmlərin analizini edəcəyik. Analizlərimiz təkcə filmi diktə etməklə məhdudlanmır. İzləyənlərin bilmədiyi, izləməyənlərdə isə filmə simpatiya yaradacaq analizlərimiz, şübhəsiz digər yazılardan fərqlənəcək.
İlk filmimiz İnception (Başlanğıc) haqqındakı analizimiz ilə tanış olun.
İstedadlı rejissor Kristofer Nolanın ən çox rəğbət görən filmlərindən biri olan Inception (Başlanğıc) filmi son dövrlərdə bilim – qurğu janrının ən yaxşı nümunələrindəndir.Bu janrda ən yaxşılardan olan Nolanın filmi ssenarinin mükəmməlliyi, maraqlı dialoqlar, yüksək keyfiyyətli effektlər, qüsursuz rejissor işçiliyi və əlbəttə ki, möhtəşəm aktyor oyunu ilə kino tarixinin ən yaxşı filmlərindən sayılır.
Təsadüfi deyil ki, premyerasından az bir müddət sonra film IMDb`nin Top 250 siyahısında 3-cü yerə qədər qalxmışdır. Hal hazırda isə bu siyahıda 8,8 xal ilə 13-cü yerdə qərarlaşıb.
Film, bütün bu mükəmməlliyi ilə yanaşı, o qədər mürəkkəbdir ki, nə qədər diqqətlə izləsəniz belə, ilk dəfədən sonra mütləq anlamadığınız məqamlar qalacaq. İnsanı bütünlüklə içinə alan ssenarisi sayəsində filmin axıcılığı insanda heç vaxt bitməsin hissini yaradır. Ssenarisini də özü yazan Nolan, Akademiya mükafatına ən yaxşı orijinal ssenari nominasiyasında namizəd olmuşdur. Hər bir obrazın ayrılıqda mükəmməl işlənib hazırlanması da filmin keyfiyyətini artıran cəhətlərdəndir.
Filmin ssenarisinə qısaca nəzər yetirək. Dom Cobb qeyri-adi bir işə sahibdir – fikir oğrusu. İnsan beyninin ən həssas və müdafiəsiz olduğu yuxu vaxtında qurbanı ilə eyni yuxunu paylaşır və şüuraltında gizli bir yerdə saxlanan sirlərini oğurlayır. Bu sahədə işinin ən yaxşısı olan Cobbun bu istedadı ona baha başa gəlmişdir : sevimli arvadını itirmiş, daha sonra uşaqlarından və evindən uzun müddət ayrı qalmışdır çünki cinayətkar kimi bütün dünyada axtarılır.
Tək istədiyi evinə qayıtmaq və uşaqlarının üzünü yenidən görə bilməkdir. Bunun heç cürə mümkün olmadığını düşündüyü bir vaxtda qarşısına bir fürsət çıxır. Çox güclü insanlar üçün edəcəyi bu iş sayəsində haqqındakı bütün bu fikirlər silinəcək və Amerikaya – evinə qayıda biləcək. Qarşısına qoyulan tələb isə olduqca çətin bir tapşırıqdır. Həmişə etdiyi fikir oğruluğunun əksinə, bir insanın beyninə yeni fikir yerləşdirməlidir. Başqa çarəsi olmadığından işi qəbul edir və ən yaxşılardan ibərət komandasını qurmağa başlayır.
Tək istədiyi evinə qayıtmaq və uşaqlarının üzünü yenidən görə bilməkdir. Bunun heç cürə mümkün olmadığını düşündüyü bir vaxtda qarşısına bir fürsət çıxır. Çox güclü insanlar üçün edəcəyi bu iş sayəsində haqqındakı bütün bu fikirlər silinəcək və Amerikaya – evinə qayıda biləcək. Qarşısına qoyulan tələb isə olduqca çətin bir tapşırıqdır. Həmişə etdiyi fikir oğruluğunun əksinə, bir insanın beyninə yeni fikir yerləşdirməlidir. Başqa çarəsi olmadığından işi qəbul edir və ən yaxşılardan ibərət komandasını qurmağa başlayır.
Filmin bu qədər uğurlu alınmasında aktyorların rolunu gözardı etmək olmaz. Əsas rollarda Leonardo Di Kapriyo, Mariyon Kotillard, Ellen Peyc, Maykl Kayn, Jozef Qordon Levitt, Tom Hardi kimi ulduzlar çıxış ediblər. Bütün kastı diqqətlə seçən rejissor, əvvəlcə Dom Cobb (Di Kapriyo) rolunu Bred Pitt və Uil Smittə,
Ariadne rolunu isə Ellen Peycdən əvvəl Reyçel MekAdams, Emma Roberts, Teylor Svift və Keri Muligen kimi aktyorlara təklif etmişdi.
Bundan əlavə, Keyt Vinsletə də Mal (Kotillard) rolu təklif olunmuşdu amma aktrisa bu rolun onu ifadə etmədiyini səbəb göstərərək təklifi geri çevirmişdi.
Eyni zamanda, Arthur (Levitt) rolu zamansız ölümündən əvvəl Hes Lecer üçün hazırlanmışdı, daha sonra Nolan, Ceyms Franko ilə bu rol üçün danışıqlar aparmışdı, lakin zamanla ikili arasında yaranan anlaşmazlıqlar səbəbilə aktyor rolu geri çevirdi.
Bu film Kristofer Nolanın Maykl Kayn ilə işlədiyi 4cü film idi. Ekranda yalnız 3 dəqiqə görünməsinə baxmayaraq, aktyor bu rolla külli miqdarda gəlir əldə etmişdir.
Həmçinin filmdə rejissor Nolanın kiçik oğlu Magnus Nolan da epizodik rolda çıxış edir.
Ariadne rolunu isə Ellen Peycdən əvvəl Reyçel MekAdams, Emma Roberts, Teylor Svift və Keri Muligen kimi aktyorlara təklif etmişdi.
Bundan əlavə, Keyt Vinsletə də Mal (Kotillard) rolu təklif olunmuşdu amma aktrisa bu rolun onu ifadə etmədiyini səbəb göstərərək təklifi geri çevirmişdi.
Eyni zamanda, Arthur (Levitt) rolu zamansız ölümündən əvvəl Hes Lecer üçün hazırlanmışdı, daha sonra Nolan, Ceyms Franko ilə bu rol üçün danışıqlar aparmışdı, lakin zamanla ikili arasında yaranan anlaşmazlıqlar səbəbilə aktyor rolu geri çevirdi.
Bu film Kristofer Nolanın Maykl Kayn ilə işlədiyi 4cü film idi. Ekranda yalnız 3 dəqiqə görünməsinə baxmayaraq, aktyor bu rolla külli miqdarda gəlir əldə etmişdir.
Həmçinin filmdə rejissor Nolanın kiçik oğlu Magnus Nolan da epizodik rolda çıxış edir.
Bu filmlə rejissor insan fantaziyasının hansı hüdudlara qədər gedib çıxa biləcəyini ən yaxşı şəkildə izləyiciyə çatdırır. Yuxular haqqındakı real elmi faktlar, yuxu içində yuxu, yuxu ilə real dünyanı ayırmaq üçün istifadə olunan totemlər, labirintlər, paradokslar, yuxuda zaman anlayışı və s. kimi anlayışlardan ustalıqla istifadə edən rejissor özünəməxsus stili ilə də izləyicini özünə heyran qoyur. Filmin ən iddialı və ən çox bəyənilən səhnələrindən olan qravitasiya səhnəsi fırlanan çarxa bağlı olan nəhəng bir mexanizm içində qurulan otaqda çəkilmişdir.
Film haqqında digər maraqlı faktlardan biri isə Jozef Qordon Levittin aktyor seçmələrinə gələn zaman geyindiyi kostyumu Nolanın tam olaraq Arthur obrazına uyğun görməsi və aktyorun filmin çox hissəsində həmin kostyumu geyinməsidir. Digər bir maraqlı fakt filmin əsas obrazlarının adlarının baş hərflərini birləşdirdikdə Dreams (yuxu) sözü əmələ gəlməsidir– Dom, Robert, Eames, Arthur, Mal və Saito. Film ümumilikdə 4 qitədə 6 ölkədə çəkilmişdir.
İnception filmi 8 nominasiyada Akademiya mükafatına namizəd
göstərilmiş və 4 nominasiyada Oskar Mükafatını ala bilmişdir. Yalnız texniki nominasiyalarda bu mükafata layiq görülən film, ən yaxşı film və ən yaxşı orijinal ssenari nominasiyalarında da namizəd göstərilmişdir. Bununla belə dahi rejissorun bu vaxta qədər heç vaxt ən yaxşı rejissor nominasiyasında Oscar mükafatına namizəd belə göstərilməməsi ona edilən haqsızlıq kimi qiymətləndirilir.
Filmin ən maraqlı bir neçə səhnəsi:
Filmin ən maraqlı bir neçə səhnəsi:
QRAVİTASİYA SƏHNƏSİNİN ÇƏKİLİŞLƏRİ
QRAVİTASİYA SƏHNƏSİ
SU SƏHNƏSİ
Kristofer Nolan 1970-ci il iyulun 30-da İngiltərənin
paytaxtı London şəhərində anadan olmuşdur. Kiçik yaşlarından film çəkməyə
marağı olan Nolan, atasının ona video-kamera alması ilə bu hobbisinin artıq
daha real olmasını istəyir.
Nolanın ilk fimi 1997-ci ildə reallaşdırdığı
qısa-metrajlı Doodlebug filmi olur. Nolan bu filmi ilə Hollivudda
gələcək vəd edən rejissor kimi tanınmağa başlayır. Filmdə qismən fantastik
məcrada psixoloji gərginliyi düzgün əks etdirən Nolan, sonda verdiyi mesaj ilə
filmin yekununu süjetə tam uyğun şəkildə ifadə edir. Növbəti filmində də
birlikdə işləyəcəyi Ceremi Teobald bu filmdəki yeganə aktyor idi.
1998-ci ildə Nolan ilk uzun-metrajlı filmi
olan Following (Təqib) filmini ərsəyə
gətirir. 69 dəqiqəlik ağ-qara
film, həm kadr ardıcıllığının mükəmməl qurulması, həm bəzi dərin psixoloji
aspektləri dəqiq əks etdirilməsi, həm də əla ssenarisi ilə bir çox kino
tənqidçiləri tərəfindən bəyənilir. Nolan filmində həmçinin gələcəkdə
reallaşdıracağı Batman filmi haqqında da mesajlar verir. Filmdə qəribə
maraqları olan bir gəncin naməlum insanla tanışması ilə başına gələnlər zaman
axıcılığı ilə əks etdirilir.
Qısa və sadə Following filmi Nolanın dahiliyini əks
etdirməkdə aciz idi. 2 il sonra o, özünün şedevr filmlərindən biri olan Memento (Yaddaş kitabçası) filmini çəkdi. Filmin ssenarisini qardaşı Conatan Nolan ilə yazan rejissor, bu ssenari ilə
Akademiya mükafatına da namizəd olur. Ssenarinin mükəmməlliyi isə onun heç kim
tərəfindən tam mənada dərk oluna bilməməsi idi. Hal-hazırda da bu filmin
ssenarisi konkret olaraq yazı üstündə deyil və tam mənasıyla heç kim tərəfindən
bilinmir. Memento kimi 8.5 IMDb xallı və dünyada 35-ci sırada qərarlaşan bir
filmi çəkən Nolan, bunu yalnız 2-ci uzun-metrajlı filmi ilə bacarması ilə böyük
şöhrət qazandı.
Filmdə xanımının qatilini axtaran bir sığorta işçisinin
öz hafizəsi və müəmmalı tanışları ilə apardığı mübarizə və başına gələnlər əks
etdirilir. Filmin finalını ilk səhnədə bizə göstərən Nolan 113 dəqiqəlik filmi
geriyə doğru tamaşaçılara göstərməklə bu filmin bir dəfə izlənməklə başa düşülə
bilinməyəcəyini nümayiş etdirdi. Baş rollarda Qay Pirs, Keri Anna Moss və Co Pantolianonun oynadığı film Hollivudun ən çətin anlaşılan filmləri
arasındadır.
2002-ci ildə Nolanın 3-cü filmi Insomnia (Yuxusuz) işıq üzü gördü. Təsirli səhnələri və Al Paçinonun
mükəmməl ifası ilə zənginləşən film, yenə də Nolan standartlarına yaxın
deyildi. Cavan qızın ölümünü araşdırmaq üçün gecəsiz Skandinaviya ölkəsinə
gələn müfəttiş burada istəmədən etdiyi səhvlər, yuxusuz gecələri və qatillə
əməkdaşlığı ilə çıxılmaz vəziyyət qarşısında qalır. Gərgin sujet xətti ilə
seçilən filmin baş rollarında Al Paçino, Robin Uilyams və Hilari Svank kimi məşhur simalar var.
Nəhayət 2005-ci ildə Nolanın uşaqlıq arzusu olan
Batman seriyasının ilk filmi Batman Begins (Betmen başlayır) filminin premyerası olur. Hər nə qədər 3
Batman filmi içində daha cılız görünsə də 8,3-lük IMDb xalı (dünyada 105-ci
yer), mükəmməl effektləri, əla qurğulanmış ssenarisi və ən əsası Batman
personajının doğuşunu düzgün əks etdirməsi ilə film rəğbətlə qarşılandı.
Ümumilikdə, daha əvvəl çəkilmiş Batman filmlərindən öz
keyfiyyətinə və ssenari dolğunluğuna görə kəskin fərqlənən film seriyasi,
sonadək çəkilən yeganə Batman seriyasıdır. Eləcə də Batman rolunu ifa edən Kristiyan
Beyl bu seriyada sonadək Batman personajını canlandıran yeganə aktyordur. Film
kastıyla da göz doldurur; Kristiyan Beyl, Liam Neeson, Morqan Friman, Maykl Kayn, Qeri Oldman, Keti Holmes kimi Hollivud ulduzları kastın sadəcə bir
hissəsidir.
Növbəti il Nolan sehrbaz temalı filmlər içində ən
yaxşı sayılan Prestige (Prestij) filmini ərsəyə gətirdi. Bu filmi ilə
Memento havasını yenidən əsdirən Nolan, triller, aksiyon janrları ilə yanaşı
science-fiction (bilim-qurğu) janrında da şedevr yarada biləcəyini sübut etdi.
Film 8,5 IMDb xalı (dünyada 52-ci yer) topladı və 2006-ci ilin
kinematoqrafiyada 'sehrbazlar ili' kimi qeyd olunmasına səbəbkar oldu.
Kristiyan Beyl ilə yenidən işləyən Nolan, Hyu Cekman, Skarlet Yohanson, Maykl Kayn ilə filmin əzəmətini daha da artırdı. Filmdə
düşmən münasibətdə olan iki sehrbazın kəskin mübarizəsi əks etdirilir. Dolğun
səhnə tərtibatı və hekayənin əvvəli ilə sonunu paralel olaraq göstərməsi ilə
Nolan, yenə də öz fanatlarına zövq yaşadır.
2008-ci il gəldiyində Nolan artıq öz şah əsəri olan The Dark Knight (Qara Cəngavər) filmini çəkmişdi. 9 IMDb xallı bu film heç
şübhəsiz film tarixinin ən yaxşılarından biri sayılır (rəsmi olaraq dünyada
4-cü yer). Eyni zamanda Nolan çəkdiyi bu filmi ilə 1milyard ABŞ dollarından
daha çox gəlir əldə etməklə tarixdə bunu edə bilən 18 filmdən biri oldu.
İnkar edilə bilməz ki, Joker personajı filmin bu
məşhurluğu əldə etməsində əsas faktorlardan idi. Hes Lecerin canlandırdığı personaj bir çox beynelxalq jurnal və qurumların
siyahısında 'ən yadda qalan personaj' ünvanını qazanmışdı. İçində Akademiya
mükafatı olmaqla 35 müxtəlif qurum tərəfindən 'ən yaxşı köməkçi kişi aktyor'
nominasiyasinda mükafat qazanan Hes Lecer, çox təəssüf ki, filmin premyerası
olmadan vəfat etdi.
Belə bir filmdən sonra Nolan artıq Hollivudda ən
yaxşılar sırasında göstərilirdi. Filmdə Batmanin Jokerlə mübarizəsi mükəmməl
göstərim tərzi ilə reallaşdırıldı. Seriyanın yalnız bu filmində çəkilən Meqi Qlinhall və Aron Ekhartın ifaları da filmi dolğunlaşdıran amillərdən idi. Ən yaxşı səs
effektləri nominasiyasında da Oskar qazanan film, Nolanın ən yaxşılarla
işlədiyini bir daha bizə göstərdi.
The Dark Knight kimi bir filmdən sonra Nolanın bir
daha o səviyyəyə çıxa bilməyəcəyini düşünənlər az deyildi. 2010-cu ildə
reallaşdırdığı Inception (Başlanğıc) filmi ilə Nolan bu fikiləri alt-üst etdi.
Filmin ssenarisini də özü yazan Nolan, 8,8 kimi fantastik bir IMDb xalı topladı
və insan fantaziyasının hansı hüdudlarda gəzə biləcəyini bizlərə göstərdi. Film
dünyada 13-cü olmaqla ən çox gəlir gətirən filmlər siyahısında da ilk 30-luqda
qərarlaşır.
Yalnız texniki nominasiyalarda qazanılmış 4 Akademiya mükafatı ilə kifayətlənən film, ilin ən yaxşı filmi
və ssenarisi kimi nominasiyalara da namizəd olur. Filmdə qeyri-adi peşə sahibi
olan gəncin öz komandası ilə bir insanin beynində dəyişikliklər etmək cəhdi və
qarışıq ailə münasibətləri, Nolan tərzinə uyğun şəkildə - zaman gediş-gəlişləri
ilə əks etdirilir. Qravitasiya səhnələri ilə də məşhurlaşan filmdə baş rolları Leonardo Di Kapriyo, Mariyon Kotillard, Ellen Peyc, Maykl Kayn, Jozef Qordon Levitt kimi ulduzlar oynayır.
2012-ci ildə Nolan Batman seriyasını tamamladı və bu
seriyanın son filmi The Dark Knight Rises (Qara Cəngavər Yüksəlir) filmini çəkdi. Bir çox kino tənqidçiləri
tərəfindən seriyanın ən yaxşı filmi olaraq adlandırılan film 8,6 IMDb xalı ilə
dünyada 51-ci yerdə qərarlaşdı və tarixdə ən çox gəlir gətirən Batman filmi
oldu.
Filmin heç bir Akademiya mükafatına namizəd belə gösterilməməsi
böyük narazılıq və tənqidlərə səbəb oldu. Bir çox vizualizasiya növündə
yenilikləri ilə ön plana çıxan filmin stadion və partlayış səhnələri çox
bəyənildi. Catgirl personajına nəhayət son filmdə yer verən Nolan, bu rol üçün
öndəgedən onlarla Hollivud ulduzu arasından Anna Hedeveyi seçdi və aktrisanın ifasını olduqca bəyəndi. Originalında olan
Robin personajının heç bir filmdə adının belə keçməməsinə səbəb Kristiyan
Beylin bunu çəkilməsi üçün şərt olaraq qoyması idi.
Seriyanın ən qısa vaxtda çəkilən filmi olmasına
baxmayaraq ən keşməkeşli yolu da bu film keçmişdi. Dünyada yalnız 4 ədəd olan
xüsusi aksiyon kamerasının filmin çəkilişi əsnasında dublyor tərəfindən
yararsız hala salınması və partlayış səhnələrinin real partlayışdan çox da
fərqli olmaması səbəbindən terrorist hücum kimi yalnış anlaşılması film
haqqında maraqlı faktlardır.
Hal-hazırda isə Nolan son filmi Interstellar (Ulduzlararası)-ın çəkilişlərini tamamlayıb və 7 noyabr tarixində premyerası olacaq. Böyük ümidlər
bəslənən film öz treyleri ilə çox da informativ sayılmasa da bir kosmonavtın iş
və sevgi arasında verəcəyi seçimlər və böyük təhlükələrə necə reaksiya verməsi
kimi məsələlər üzərində qurulması gözlənilir. Metyu MakKanufi, Anna Hedevey, Cesika Kasteyn, Keysi Aflek, Maykl Kayn kastın əsas ulduzlarıdır.